Geschiedenis

Korte geschiedenis 

In de 11e eeuw staat er in Noordwijkerhout al een houten kerkje dat in de volgende eeuwen door een stenen kerkje vervangen wordt. Deze kerk is gewijd aan de apostelen Petrus en Paulus. De oudste bouwfase dateert van voor 1300, maar er is voor het eerst sprake van een kerk in 1378. Dit wil niet zeggen dat het gebouw niet ouder kan zijn.

Als in 1573 Spaanse troepen, na het tweede mislukte beleg van Leiden, plunderend door de streek trekken brandt het Witte Kerkje af. Het koor blijft heel lang als ruïne staan. Pas rond 1618 kwamen er herbouwplannen die in het eerste kwart van de 17e. eeuw zijn uitgevoerd. Het koor werd echter niet herbouwd.

Pas in 1987 wordt het koor herbouwd. De aanleiding hiervoor was de behoefte aan vergaderruimte en faciliteiten voor het jeugd- en clubwerk. Dat het kerkbestuur toestemming kreeg om een koor aan te bouwen mag een wonder heten.

Een korte beschrijving

De Witte Kerk bestaat, grof gezegd, uit 3 delen; de toren, het schip en het koor. Het in 1987, naar voorbeeld van oude prenten, herbouwde koor is in Gotische stijl gebouwd waardoor het afwijkt van de bouwstijl van de toren en het schip.

De onderste delen van de schipmuren en de toren zijn gebouwd van bakstenen die een formaat hebben dat groter is dan ca. 32x15x7,5. Dit formaat bakstenen wordt gedateerd van voor 1350. Ook is uit onderzoek gebleken dat de oudste muurdelen op ongeroerde grond zijn geplaatst. Met enige zekerheid kan dus worden gesteld dat de stenen kerk van voor 1350 dateert en dat er voor die tijd geen andere stenen kerk heeft gestaan.

Rechts van de toreningang bevindt zich een ruimte die tot 1900 dienst deed als gevangenis. Hier verbleven de gevangenen die destijds in het tegenover de kerk gelegen Rechthuys waren veroordeeld. De tralies zijn nog steeds aanwezig.

Zowel voor als na de Reformatie werd er volop in de kerk begraven. In de vloer van het oostelijk deel van het schip zijn zes oude grafstenen te zien. Ze dateren van na de Reformatie. Het afkappen van de wapens op de grafsteen op de grootste en aan de noordoostzijde gelegen grafsteen vond waarschijnlijk plaats tijdens de Bataafse Republiek. Wapens pasten niet in een maatschappij die was gebaseerd op „Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap”.

De huidige inrichting van de kerk is typisch protestants. Altaren, beelden en schilderingen waren verboden. De preekstoel bleef echter behouden. In 1663 werd de preekstoel verplaatst van de zuidzijde naar oostzijde van de kerk. De huidige preekstoel dateert van 1687 en is gemaakt door Pieter Colijn De totale kosten bedroegen 26 gulden.

Aanvankelijk waren er 4 koperen kroonluchters daterend uit de 19e. eeuw in de kerk. Die zijn echter spoorloos verdwenen tijdens de aanbouw van 1986. Uit de verzekeringspenningen konden echter nieuwe kroonluchters worden aangeschaft.

Het orgel

Het Lohmann orgel, voorzien van 2 klavieren en een aanhangend pedaal, dateert uit 1841. De aankoopkosten bedroegen destijds 3.000 gulden.

bron: boekje de Witte Kerk ‘Bron door de eeuwen heen’.